ERBAKAN’IN TARİHİ MEKTUPLARI

Erbakan Hoca 1951-1953 yılları arasında, doktora çalışmaları için gittiği Almanya’da, tevafuken katıldığı önemli ve gizli bir toplantıda, İslam ve Müslümanlar aleyhine asılsız itham ve iddialar ortaya atılınca, hem konuşmacıları uyarmış ve yanlışlıklarını sıralamış; hem de Türkiye’deki Abdülaziz Bekkine Hz.leri gibi, İslam ülkelerindeki önemli şahsiyetlere Siyonist güdümlü Haçlı Emperyalistlerin kirli planlarını anlatan mektuplar yazmıştı.

Böylece Erbakan Hoca, çevrelerinde ağırlığı ve saygınlığı olan bu zatların, etrafındakilere Milli Kalkınma Hamlesi başlatmaları yönünde cesaret kazandırmalarını ve bu yöndeki girişimlere katkı sunmalarını ve önayak olmalarını sağlamıştı. İşte, daha sonra yine Erbakan Hoca’nın başlatıp başardığı GÜMÜŞ MOTOR hareketine Mehmet Zahit Kotku Efendi’nin (RA) destek çıkması bu gayretlerin bir yansımasıydı…

İşte bu maksatla Büyük İslam Âlimi Abdülaziz Bekkine’ye (RA) Yazdığı Mektup:

24.04.1952 – Aachen (Almanya)

Esselamualeyküm.

Muhterem Efendim!

Evvela mahsus selam eder, mübarek ellerinizden hürmetle tekrar tekrar öperim. Necdet (Onur) gittikten sonra ara yerde geçen gayet uzun bir zaman SÜRECİ esnasında mektup yazmamış olmamdan dolayı affınızı dilerim. Necdet ayrıldıktan sonra hakikaten burada büyük bir boşluk bıraktı. Ara yerde Cevdet’in gelmesi ihtimali vardı. Nitekim Cevdet de bir aralık az kalsın geliverecekti. Fakat sonra gelmesini tehir etti (erteledi). Ara yerde geçen hadiseleri sırayla yazmak istediğim için Cevdet’in gelmesi mevzusunu muvakkaten burada bırakıyorum.

Ara yerde geçen en mühim hadise olarak zat-ı âlinize bir an önce şu vakayı anlatmak istiyorum:

Necdet gittikten hemen bir hafta kadar sonra burada son derece mühim bir konferans oldu… Konferansın ismi “Arabian-Heute”, Türkçesi “Arabistan Bugün”

Konferans, Amerikan-Alman petrol şirketi ESSO’nun Almanya Teşkilatı Umum (Genel) Müdürü Dr. Sven von Müller adlı bir milyarder tarafından veriliyor. Konferans esas itibarıyla gizli ve ancak hususi olarak davet edilmiş olan Aachen ve civarı vilayetlerdeki hükümet erkânı ve sanayi mümessillerine veriliyor.

Konferansın dinleyicileri önceden tespit olunmuş ve bir broşür halinde bastırılmış. Bu broşürden birisi şimdi önümde duruyor. Takriben 150 kadar zatın isimleri yazılı. Şimdi kâğıda şöyle bir göz atıyorum. Hep, yok kumaş fabrikası sahipleri, yok kömür fabrikası sahipleri, yok banka direktörleri, yok vilayetlerin Vali vs. gibi hükümet erkânından ibaret zevat. Kısacası bu havalenin en seçkin aksiyoner zümresi. Bu havalede söz bunların elinde.

Bu zat sonradan öğrendiğimize göre Almanya’nın grup grup muhtelif havalelerini dolaşarak konferansını aşağı yukarı tekrarlıyor. Bu arada Aachen havalesine gelmiş.

Bu arada davetliler meyanında bizim üniversiteden birkaç profesör de davet olunmuş. Bizim profesör de motorcu ve dolayısıyla petrolle alâkalı olduğu için davet edilmiş. Tesadüfen bizim profesörün bu konferans saatinde işi var. Yerine enstitüden kendisini temsilen iki kişinin gitmesini asistanlara bildiriyor. Asistanlar da kendi aralarında “Sen git, ben git” diye konuşurken vaziyetten haberdar oldum… Ve benim memnuniyetimde (gitmek istediğimde) buluştuk. Ve konferansın verileceği salona girdik. (Mektubun bu kısmı okunmuyor; ancak öncesi ve sonrasındaki yazılanlardan Aziz Hocamızın Kendilerinin memnuniyetle gidebileceğini söylediği anlaşılıyor.) Birçok tarihi resimlerle süslü bir salon.

Karşıda konferans kürsüsünün yanında koskocaman bir Arabistan haritası. Aşağı yukarı bütün şehirler, kasabalar karış karış gösterilmiş. Vakit biraz erkendi. 5-10 dakikaya kadar da diğer davetliler de hazır oldular. Ve salon doldu. Kısa bir sükût fasılasından sonra benim Aachen’in Valisi olduğunu tahmin ettiğim zat; davetlilere konferansı verecek olan zatı takdim etti. Konferansın son derece ehemmiyetli olduğu hakkında da birkaç söz söyledikten sonra sözü Dr. S. Müller’e bıraktı. Bu adamın daha duruşundan belli ki milyarder. Cin gibi gözleri var. 50 yaşlarında. Son derece güzel ve sürükleyici konuşuyor. Belli ki gayet de zeki. Kıyafeti Almanlarınkinden ziyade Amerikalılarınkine benziyor. Bazı sözlerinden de anlaşıldığına göre Almanya’dan ziyade Avrupa’nın diğer memleket(lerinde yaşıyor…) (cümle yarım bırakılmış) Şunları anlattı:

“Hayatımız orta şark (Ortadoğu) petrollerine bağlı. Acaba bu petrollerin sahipleri kimlerdir. Bunu hiç merak etmiyor musunuz? Ben hem de son derece merak ettim. Ve bu ahali üzerine gerek kitaplar okumak suretiyle ve gerekse son yaptığımız seyahat vasıtasıyla da görmek suretiyle tetkikatte bulundum. Şimdi size bu havalinin petrollerinden ziyade ahalisini tanıtmayı enteresan buluyorum” dedi. Ve başladı son yaptığı seyahatte gördüğü manzaraları vesile ittihaz ederek kendince Arap memleketlerini, bugünkü Arabistan’ı tahlil etmeye:

“Hayatımızı farkında olmadan ellerinde tutan bu ahali açtır, ayakları çıplaktır. Bereket ki (diyor) ellerindeki servetin farkında değiller ve kendileri kendi mallarını işletemezler. Bunlar garplı bir memleketle çalışmaya mecburdurlar. Bu garplı memleket hangi memleket olabilir. Şimdiye kadar İngiltere idi. Fakat son siyasi hadiselerden sonra İngiltere artık bu memleketler tarafından sevilmez.

Fransa ise İngiltere’nin her zaman yanında ve ayrıca bilhassa Afrika’daki, Tunus’taki siyasetinin bozukluğuyla gaflar yapmakta ve İngiltere gibi o da Arap âlemi tarafından sevilmemektedir. Amerika mı? Amerika son Yahudi memleketi meselesi yüzünden Arap âleminin en büyük düşmanı meyanına geçmiştir. Acaba Arap âleminin hemen yanı başındaki Türkiye mi? (Adam Arap âlemi ile Türkiye arasında hiçbir bağ görmediği gibi Türkiye’yi Arap âleminden ziyade Avrupa camiasına daha yakın bir memleket addediyor.) İngiltere bu hususta lazım gelen rolü fazlasıyla oynadı. Son siyasi hadiseler esnasında Türkiye’nin garplılar ile bir olup Araplara yüz çevirmesini Arapların kolay kolay hazmedemeyecekleri aşikârdır. Görüyorsunuz ki, sayın dinleyiciler! Arap âlemi bugün ancak ve ancak Almanları beklemektedir. Ona göre hareket etmeliyiz. Bugün için yapılacak en mühim vazife garp âlemiyle birlikte önce Arap âleminin toparlanmasına mâni olmak. Sonra nasıl olsa Arap âlemi garplıların içinde bizi seçecektir. Bu itibarla garplıların Arap âleminin toparlanmasını baltalama siyasetlerini ve gayretlerini biz de bütün gücümüzle desteklemeliyiz. Acaba Arap âleminin toparlanması mümkün müdür? Bugün muhtelif mıntıkalarda çeşitli siyasi cereyanlar ve dehşetli hareketler görüyoruz. Bunlar Arap âleminin ayaklanmasına bir delil olabilir mi? Bence (diyor adam) dışarıdan siyasi oyunlar tatbik edilmese bile Arap âleminin toparlanması gene güçtür. Zira bu koca âlem, bir okyanustan öbürüne kadar (adam hep Arap âlemi sözüyle İslam âlemini, İslam âlemi sözüyle de Arap âlemini kastediyor. Ve arasında bir fark gözetmiyor.) yeknesak bir âlem değildir. Pakistanlılar daha demokrattırlar. Ayrıca Arapların aralarında siyasi gaye bakımından bir birlik yoktur. Yaşlılar ile gençlerin görüşleri arasında uçurumlar vardır. Bu sebeplerden dolayı kolayca toparlanamazlar. Fakat bütün bunlara rağmen toparlanmalarına imkân vardır. Zira İslam dini birlik dinidir. Bu arada bizim için Arapların tehlikeli âdetleri hac âdetleridir. Zira bu vesile ile hepsi bir araya gelmektedirler. Buna ne yapıp yapıp mâni olmalıyız!”

Adamın konuşması bu minval üzerine bir müddet devam etti. Bütün şark (ve İslam) âlemine böyle sahip bekleyen bir müstemleke diyarı gözüyle bakılması beni gayet tabii olarak son derece sinirlendirdi. Adam ayrıca İslam örfünden numune diye Suudi Arabistan Kralı İbn Suud’un sayısız karısı olduğunu ve bir o kadar çok çocuğunun bulunduğunu ki, kendisinin bu çocuklarının isimlerini bilmesine imkân olmadığını söyleyince benim beynim attı. Ve hele Hz. Aişe Radiyallahu anha validemiz hakkında bir iftira savurunca yerimde duramaz oldum. Ve konferansın ondan sonrasını sinirimden takip edemedim. Bizim arkadaş benim vaziyetimi fark etti. Ve adeta benim bir hadise çıkarmamamı rica edercesine bana bakıp duruyordu. O anda aklımdan yıldırım gibi birçok fikir geçti. Fakat muhakkak bir şey yapmak istiyordum. En hafiften olarak sert bir tavırla kalkıp salonu terk etmek. Yahut kalkıp konferansın bu noktasının tashih edilmesi lazımdır demek vs. vs.

Fakat gerek profesörü temsilen gelmiş olduğumu (ve İslam coğrafyasıyla alâkalı şeytani fikirlerini dinleyip öğrenmem lüzumunu), gerekse toplantının çeşitli mahiyette oluşunun ve çıkacak bir hadisenin büyüyebileceğini düşünerek kendimi zor zapt ettim. Konferans aşağı yukarı iki buçuk saat devam ettikten sonra bitti. Ve adam dinleyicilerden konferans hakkında fikirlerini sordu. Konferansın kritiğini yapmalarını istedi. Bu arada tam fırsattı. Fakat konuşmamın tesirli olması için ya en başta veya en sonda ben konuşmayı arzu ettim. En başta konuşmayı birine verdi. Bunun üzerine bu konuşmalar devam ederken ben en sonda konuşacağımı tasarlayarak düşünmeye başladım. Adama en az “Siz böyle birçok rakamlara ve müspet temellere istinad eden konferansınızı mukaddes şahıslara iftiralar atmak terbiyesizliğini göstermeden daha güzel verebilirdiniz” demeyi tasarladım. Fakat bir yandan da bu iftira konusunu tekrar hatırlatmayı, zira dinleyicilerin zihinlerinde bu hadisenin iyice yer etmesine vesile olmayı hiç uygun görmüyordum. Onun için sonunda en uygun yol olarak adamla bir nokta üzerinde hususi olarak konuşmaya karar verdim. Münakaşa 45 dakika sürdükten sonra konferans tamamen kapandı. Hemen bizim arkadaş benim halimin ne olduğunu sorarak beni teskin etmek için işe başladı. Diğer profesörler de alâkadar oldular. Onlara dedim. Bu zat şöyle böyle anlattı. Bunun aslı yoktur. Aslı şu şekildedir: Eğer bunun anlattığı iftiranın aslı olmuş olsaydı o devirde sadece bu hadise İslamiyet’in şuyû bulmasını önlemeye kâfi idi. Zira müşriklerin uydurdukları bu iftira hakikat olsaydı müşrikler bunu kolayca ispat edebilirlerdi. Ve her şey dururdu. Bu itibarla bu vak’anın aslı yoktur.

Profesörler bunun “Sadece şaka kabilinden konferans esnasında anlatılmış bir vak’a olduğunu ve esasen İslam tarihi hakkında burada kimsenin bir şey bilmediğini, bu arada konferansı veren Dr. Müller’in de bu hadiseyi bilerek değil bir yerden işiterek naklettiğinin” muhakkak olduğunu söylediler.

Konferansı verenin toplantı salonunda dolaşan dalkavukları vardı. Onlardan birisine ben kendisiyle bazı noktalar üzerinde konuşmak istiyorum dedim. O milyarder, yanına yanaşılmayan herif benim bu teklifim kendisine bildirilince yerinden kalktı geldi. Ve bizim masaya oturdu. Ve bütün ahali dağılıncaya kadar bizim masadan kalkmadı. Ben durumu önce bizim masadakilere anlattığım için profesörler ayrılmadan tekrar aynı konuşmaları Dr. Müller’e bir defa daha yapmayı uygun görmedim. Ve Dr. Müller ile profesörler evlerine ayrıldıktan sonra konuşmak istedim. Onun için önce havadan sudan oradan buradan konuşuldu. Bir taraftan da yemek yeniyor. Ben tabii yemekleri seçe seçe yiyorum. Bazılarını istemiyorum. Adam biliyor ki ben onların nazarına göre ‘pek normal bir adam’ değilim. Profesörler ayrıldılar. Bizim asistan arkadaş, ben ve konferansı veren adam bizim masada yalnız kaldık. O zaman ben vaziyeti açtım. Dedim bir defa o vak’a öyle değil sadece şöyle. Saniyen siz İslam âdeti, örfü diye bazı vak’alar naklettiniz. Bunların İslamiyet’le hiçbir alâkası yoktur. Siz bazı âdetleri, örfleri Arabistan’da görmüş olabilirsiniz. Bunların İslâm âdeti olması lazım gelmez. Konferansınızın birçok noktalarını hakikaten iyice tetkik ederek hazırlamışsınız. Gönül isterdi ki bu âdetlerin de İslam âdeti olup olmadığını, İslamiyet’te hakikatte nasıl olması icap ettiğini de tetkik ederek, tetkikatınızı bu noktaya kadar da götürerek bu konferansın her noktasını mükemmelleştirseydiniz. (Daha gerçekçi olurdu.)

Bizim arkadaş adamın ne diyeceğini merakla bekliyordu. Adam şöyle bir durdu da dedi ki: “Zannediyor musunuz ki ben bu vak’anın ve bu âdetlerin asıllarını bilmiyorum. Hayır, pekâlâ biliyorum. Yalnız, ben burada bilerek ters anlatmaya, yanlış konuşmaya mecburum. Zira dinleyiciler böyle istiyor. Ben bazı ana fikirleri aşılamak istiyorum. Onları rahatça dinletebilmek için bu fikirlerin arasındaki vak’aları bazen bilerek değiştirip bozmaya, dinleyicinin hoşuna gidecek tarza sokmaya mecburum. Onun için böyle konuştum. Konferansımızın bazı noktaları sizi incitti ise özür dilerim. Ben hey’eti umumiyeyi nazarı itibare alarak konuştum. İslamiyet meselesine gelince; bilir misiniz benim bu din ve bu dinin adamları hakkında fikrim nedir? Başta Peygamber (Hz. Muhammed) gelmiş geçmiş en yüksek insandır. Gerek devlet adamı, gerek siyasetçi, gerek asker vs. (her hususta O müstesna bir Zattır…) Ayrıca bizim Hristiyanlık bize bir cennet tarif ediyor; bulutlarla, hayali olgularla dolu. Halbuki ben şahsen İslamiyet’in tarif ettiği cennete hayranım.”

Adamın bu konuşmasını adeta: ‘Hakiki İslâmiyet’in karşısında bu katmerli boynum kıldan incedir’ dermiş gibi bir konuşma oldu. Bu adama ne yapılır şimdi? Adam orada üç beş kişiyi iki üç dakika memnun edeceğim diye kendisini gayya kuyusuna atıyor.

Esasen adamı diğer bir masadan o sırada çağırdıkları için biz bu konuşmadan sonra ayrıldık. Ayrılırken son söz olarak adama; “Allah’ın mukaddes dininin büyük şahıslarına, kalkıp böyle küçük maksatlar için hürmetsizlik göstermek faydalı bir yol değildir” diye uyardım. Öyle tahmin ediyorum ki adam bundan sonraki konferanslarında hiç değilse bu uydurma vak’ayı anlatmayacaktır.

Yolda bizim arkadaş başladı: “Şu İslamiyet hakkında bana kısaca malumat versene” demeye… Ben diyor İslamiyet’in isminden başka hiçbir şeyini bilmiyorum. Bunun üzerine biz biraz konuştuk. (Bana dedi ki:) “Bu senin söylediğine bakılırsa dedi, ben halis muhlis İslam’ım. Zira Allah’ın birliğine inanıyorum. Hz. İsa’nın sadece bir peygamber olduğunu, bir insan olduğunu kabul ediyorum. Ve Hz. Muhammed (SAV)’in de peygamber olmadığını iddia edemiyorum!”

Bizim arkadaş olup bitenleri ertesi gün öbür arkadaşlara anlatmış. Bunlar bir grup hâlinde geldiler. Ve eğer benim vaktim varsa İslamiyet hakkında biraz konuşmak istediklerini bildirdiler. Hay hay dedim. Enstitünün sakin bir odasına çekildik. Ve konuşma başladı. Bunlar önce sualler sormaya başladılar. Tabii hemen kaç kadın alma meselesine dair sualler başladı. Bu suale burada cevap vermeye çalışa çalışa bıktım artık. Bu sefer dedim ki: “Bu sual burada bana tanıdığım her kimse tarafından en aşağı bir defa tevcih edildi. Onun için bu nokta üzerinde biraz esaslı konuşalım. Siz ne zannediyorsunuz? Öyle tahmin ediyorum ki veya size yanlış olarak öyle öğretiliyor ki siz bizzat Peygamber (SAV)’in kadınlara (hâşâ) düşkün olduğunu zannediyorsunuz.” Bunlar merakla bu hususu nasıl izah edeceğim diye bekliyorlardı. Dedim ki, “Bu zannınızın kat’iyen aslı yoktur. Zira siz şu noktayı asla unutmamalısınız ki; Peygamber (SAV) Efendimiz 25 yaşında ve hayatının baharında iken 40 yaşındaki Hatice Validemizle evlenip tam 25 yıl sadece bir hanımla geçirdiği unutulmamalıdır. Şayet o size yanlış olarak öğretildiği gibi kadınlara düşkün birisi olmuş olsaydı bu mümkün olur muydu? Evet kendisi sonradan aynı anda birkaç hanımı yanında bulundurmuştur. Fakat bunların sebeplerini muhakkak ki başka sahalarda aramak lazımdır. Politik sebepler olabilir, taltif etmek istemiş olabilir vs. vs.”

Bunun üzerine bakışları bile değişti. Zira bunlarca kadın meselesi İslamiyet’in, adeta itiraz edilecek en mühim noktasıdır.

Sonra onlara, bu böyle dağınık suallerle biz köklü bir neticeye varamayız dedim, bırakın size önce esasattan kısaca bahsedeyim: “Allah birdir. Birçok Kâmil sıfatlara sahiptir. Kusurdan, hatadan münezzehtir. İnsanlar kendi başlarına doğru yolu bulacak kudrete malik değildirler. Allah insanlara birçok nimetler veriyor. Bu arada bu doğru yolu göstermek lütfunda da bulunmuştur. Doğru yol insanlara peygamberlerle gösterilmiştir. Bütün âlemde sürekli bir inkişaf, bir tekâmül vardır. Onun için insanın takip etmeleri icap ettikleri Hak yollarında teferruatları itibarıyla bu tekâmüle uyması lazımdır. Bu itibarla peygamberler zaman zaman gönderilmiştirler. Hepsi aynı itikâdi esası bildirmişler, yalnız zamana ve şartlara uygun ayrı ayrı ameller göstermiştirler. Bu peygamberler arasında Hazreti İsa da bir peygamberdir. Hazreti Musa da vs… Son peygamber Hz. Muhammed (SAV)dir. Bu devirde bütün insanlar Onun gösterdiği yolu takibe mecburdurlar.”

“Hazreti İsa (AS) da bir İslam peygamberidir. Zira O bizzat yukarıdaki esasa inanıyordu. Hâşâ Allah’ın oğlu olamaz. Zira böyle bir şey olsaydı; Allah’ın oğlunun da her türlü hatadan münezzeh olması ve tamamen Allah’ın sıfatlarına aynen sahip olması yani aynı anda birkaç Allah olması (hâşâ) icap ederdi. Halbuki insanlık hey’eti umumiyesi (büyük çoğunluğu) itibarıyla binlerce yıllardan beri bu saçma fikri, yani Allah’ın bir olmaması (hâşâ üç olması) fikrini artık atmıştır. Onun için Hazreti İsa’ya “Allah’ın oğlu (hâşâ) veya Allah’ın kendisiydi” demek en büyük bir günahtır. Ve Allah’a hakarettir (hâşâ). Bu yüzden her kim ki yukarıdaki Allah’a ve peygamberlere ait ana itikada muhalif itikat taşır, o istediği kadar kendisini avundursun, cennet yüzü göremez. Meğerki umulmayan bir affa uğramaya…” (Gerçek ve geçerli ve Allah’ın kabul edeceği özel bir mazereti yoksa, kurtuluş mümkün değildir.)

Bunlar, bendeniz önce Allah’ın birliğine, münezzehliğine, ve peygamberlere iman şarttır deyince. “Acaba aynı zamanda hem İslam hem Hristiyan olmak mümkün değil mi?” diye sordular. Ve aynı zamanda ihtiyaten İslam olmaya niyetlendiler. Zira cennet dururken cehenneme yollanmayı hiç istemiyorlar. Fakat bendeniz sonradan Hz. İsa’nın (AS) ancak bir peygamber olduğunu, fakat Hristiyanların Hz. İsa (AS) hâşâ “Allah” demeye mecbur tutulduğunu, bu yüzden hem Hristiyan hem aynı zamanda İslâm olmanın mümkün olmayacağını söyleyince dehşetli müteessir oldular. “Ne yapalım biz Hristiyanlığımızı değiştiremeyiz ki… Bu bizim için büyük bir hadisedir. Bunun imkânı yok, yapamayız. Anamız, babamız, etraf bize ne der?” demeye başladılar. “Siz bilirsiniz. Hz. İsa’ya (hâşâ) Allah dediğiniz müddetçe cennete giremezsiniz” deyiverdim. Bunlar en sonunda dediler ki, “Biz şu İslamiyet’in esası diye anlattığınız esas kadar mantıklı, şimdiye kadar riyaziye dersi bile dinlemedik. Buna ister istemez inanıyoruz. Onun için biz gene bir yandan İslam’ız”… “Öyle yağma yok, ilan edeceksiniz” dedim. “Onu yapamayız” dediler. “Siz bilirsiniz” dedim. Dediler ki, “Madem İslamiyet bu kadar mantıki ve tabii. Niye bütün insanlar şimdiye kadar İslam olmamışlar?” (Onlara dedim ki:) “İnsanlar her zaman Hakkı, doğruyu kabul etmiyorlar ki. Çok kere göre göre, bile bile çok yanlış yola giriyorlar da ondan dolayı (Müslüman olmuyorlar…)”

Aşağı yukarı bu konuşmamız üç saat kadar sürmüştü. Bu son cümleyle konuşmaya son vermeye karar verdik. Yüzlerinde adeta mest olmuş hali vardı. Ve çok faydalı şeyler öğrenmiş olduklarını kabul ederek son derece memnundular. Kendi kendilerine aynı zamanda içlerinden İslamiyet tarafını da adeta idare edebileceklerini kestirerek akşam vakti memnun memnun ayrıldılar.

İşin en garip tarafı bu papazlar adeta Hristiyanlığın esasını bir noktada toplamışlar, o da Hz. İsa (AS)’a “Allah” demek (hâşâ). Bu hususta o derece titizler ki buna bir misal olmak üzere zat-ı âlinize aşağıdaki vak’ayı yazmak istiyorum.

Burada bir tiyatro var “Oda içerisinde tiyatro” adında. Genişçe bir odanın etrafına sandalyeler koymuşlar. Ortada bir piyes oynanıyor. Adeta bir müsamere gibi. Hususiyeti sahnede değil piyesi seyircilerin hemen içinde, ortalarında ve aynı seviyede oynamak. Böylece daha samimi olurmuş. Bendeniz dün akşam lisan bakımından faydası olur diye bu tiyatroya gitmeye karar verdim. Ve gittim. “Josep ve Yoanna” adlı bir eserin ilk temsili. Eserin sahibi, rejisör vs. gibi şahıslar da bulunuyor seyirciler arasında. Ve bu akşam aynı zamanda eserin, oynandıktan sonra seyirciler tarafından münakaşası olacak. Eser temsil edilmeye başladı. En ön sırada en gösterişli yerde bir papaz son derece temiz(?) giyinmiş oturuyor. Seyirci olarak gelmiş.

Eserin mevzuu şu: Bir papaz var. Bu bir kıza âşık olmuş. Fakat evlenmesi yasak. Papaz İlahi sevgi ile kıza karşı olan zahiri sevgi arasında bocalıyor. Bir de Rus subayı var. Bunun hiç din imanla alâkası yok. Sırf maddiyatçı. Bu da o kıza âşık. Bu subaya göre aşk hastalık, zaaf. Ama yine de bu kızı aldatıp onu şehre götürmek vs. vs. istiyor. Kız da acaba bu maddiyatçı adamla mı kaçsam, yoksa papazla mı kalsam köyde diye bocalıyor. Vak’a bir köyde geçiyor. Böylece eserde baştan aşağı maneviyatçılıkla maddiyatçılık, İlahi aşkla zahiri aşk birbirleriyle karşılaşıyorlar. Kâh biri hâkim oluyor, kâh öbürü. Kız sonunda papazla beraber öldürülmeye razı oluyor. Ve subay ikisini de vuruyor. Böylece tiyatro bitiyor.

İşin esas mühim kısmı eserin münakaşası kısmı. Temsil bittikten sonra bir 10 dakikalık teneffüs verildi. Ve sonra münakaşa başladı. Önce eseri sahneye koyan şahıs bir açılış konuşması yaptı. Eseri ve sahneye konuluşunu tenkit edin, dedi. Kimsede başlangıçta cesaret yok, konuşmayı açmak için. “Yahu bari eser hoşunuza gitti mi onu söyleyin?” diyor. Yine başlangıçta kimse bir şey söylemedi. Aşağı yukarı bir 150 kişi kadar var. Biraz sonra o ön sırada oturan papaz ilk olarak söz aldı. Ve dedi ki: “Ben eserin muharririnden sormak istiyorum: Acaba niçin bu mevzuyu seçti. Papaz yerine lalettayin bir şahıs koyamaz mıydı?” Eserin muharriri gayet olgun bir şahıs olarak görünüyor. 60 yaşlarında beyaz saçlı bir adam. Dedi ki: “Bundan üç sene kadar evvel bir sabah gazetede gayet büyük puntolarla yazılı olarak: Papa komünistliği tel’in! ediyor diye bir başlık gördüm. Bu cümleden ilham alarak ben bu eseri hazırladım. Maneviyatçılıkla maddiyatçılığın bir mukayesesini yapmak istedim. Ve bana gayet tabii olarak, maneviyatın mümessili olarak(!) bir papaz hatırıma geldi. Maddiyatçılığın mümessili olarak bir Rus zabiti. Bu yüzden maneviyatçı şahıs olarak bir papaz seçtim.”

Papazın esas derdi şu: Piyeste papaz kızı seviyor ya, istiyor ki; hakiki papaz, papazları temize çıkartsın. Onlar zahiri aşktan münezzehtir gibi göstersin. Onun için dedi ki: “İyi ama böylece adeta papazlara bir nevi iftirada bulunmuş olmuyor musunuz? Bundan korkmadınız mı?” Muharrir dedi ki: “Ben eserimde daha ziyade realist olmaya, yani hakiki hayattan misaller vermeye gayret ettim. (Gerçekten) Papazlar hakikatte öbür insanlardan farklı olarak zahiri aşktan münezzeh midirler ve birçok papazlar birçok uygunsuz hareketlerde bulunmuyorlar mı?” Onun üzerine dinleyiciler arasında homurdanmalar oldu. Papaz: “Ben bunu kabul edemem” dedi. Öteden bir genç çocuk kalktı ve dedi ki: “Anlaşılıyor ki muharrir Katolik değil Protestan…” Hakikaten de muharrir Protestanmış. Aachen’ın ahalisi Katolik, Protestanlar ne papayı tanıyorlar ne de papazlara bir imtiyaz veriyorlar. “Mühim bir sual olarak ayrıca şunu sormak istiyorum” dedi papaz: “Ben iyice dikkat edemedim. Ama bilmiyorum eserde daima Allah, Allah adı geçiyor. Fakat hiçbir noktasında Gott yerine Jesus Crist dendiğini, yani Allah yerine (hâşâ) Hz. İsa’nın söylendiğini duymadım. Birkaç yerinde Allah yerine (hâşâ) İsa dedirttirseydiniz daha doğru olmaz mıydı?” dedi. Bu söz üzerine bütün ahali papaza hak verdi. “Ya sahi hiç İsa demedi” dediler. Muharrir kalktı dedi ki: “Ben eserime gayet umumi bir mahiyet vermek istedim. Öyle mahalli kabullerle eserimin mahiyetini tahdit etmek istemedim.” Fakat bu cümleyi o kadar güçlükle ve bocalayarak söyledi ki… Zira bütün ahali muharrire yiyecek gibi bakıyorlardı. Muharrir geniş görüşlü düşünen bir adam. Ve böyle edebi eserlerin künhüne vakıf. Böyleyken papaz adeta adamı azarlarcasına “Niye Allah yerine İsa demedin?” diye adamı sıkıştırıyor. Şu bizim laikler gelsinler de burada bu uydurma dinin saltanatını görsünler. Burada bir muharrir Hristiyanlığın köhne uydurmalarına hizmetkâr olmaksızın serbestçe bir eser yazamıyor. Yazarsa işte böyle bir papaz çıkıp azarlıyor. Papazlar bu derece hâkim.

Muhterem Efendim, müsaadenizle biraz da mektepteki vaziyetten haber yazayım. Umumiyet itibarıyla mektepteki çalışmam Elhamdülillah gayet iyi gitmektedir. Kurmakta olduğumuz (orijinal teknik) tesisat bu son günlerde hayli inkişaflar kaydetti. Esas ölçü olarak; takat, tazyik ve hararet ölçüleri yapmak mecburiyetindeydim. Bunlardan ilk olarak aşağı yukarı tazyik ölçülerini yapabilecek duruma geldik. Şimdi diğerlerini ele alacağız. Burada 15 Mart’tan 1 Mayıs’a kadar sömestr tatili vardı. Bu arada ustalar tamamen boş oldukları için gayet iyi çalışabiliyor. Profesör, sömestr tatili münasebetiyle memleketine gitmişti. Bir ay kadar kaldı. Ve şimdi tekrar döndü. Gitmeden önce birkaç defa kendisiyle, bu arada neler yapmaklığımın icap ettiği hakkında konuşmuştuk. Bu konuşma esnasında mektebin 15 Nisan’daki umumi toplantı gününde benim de konuşmak istediğimi kendisine bildirmiştim. O zaman dedi ki: “Bu sene umumi toplantı günü iki ayrı kısımda yapılacak. Bazı enstitüler Nisan’da bazıları Temmuz’da. Bizim enstitü Temmuz’da yapacak. Bu toplantımıza ayrıca İngiltere’den iki meşhur profesör de davetli. Onlar da konuşacaklar. Bu toplantıda âdet, o sene içinde yapılan çalışmalardan bahsetmektir. Bu sene içinde yapılan çalışma olarak, en mühim olarak ben sizin çalışmanızı görüyorum. Onun için bu toplantıyı hazırlayan komisyona tavsiye edeceğim. Bu İngiliz profesörlere karşı bizim kürsüyü temsilen siz konuşacaksınız.”

Kendisine bu hususta daha şimdiden heyecan duyduğumu bildirdim ve teşekkür ettim. Profesör, o burada yaptığımız (özel ve orijinal) bir hesap tarzının anlatılmasını gayet uygun görüyor. İnşaallah duamız berekâtıyla, bu konuşmada Cenab-ı Hak hayırlı muvaffakiyet nasip buyursun. Amin.

Burada Necdet’ten sonra sömestr tatili esnasında Necdet’le birlikte yaptığımıza benzer diğer bir Excursion yani teknik gezi oldu. Makina fakültesinin üç enstitüsü müştereken bu geziyi hazırladılar. Buna bendeniz de iştirak ettim. Ve son derece enteresan oldu. Gezi tam beş gün sürdü. 17 Mart’la 22 Mart arasında. Bu geziyle bütün Alman meşhur sanayi havzası, Ruhr havzasını taradık. Her gün iki fabrika gezmek suretiyle bütün Ruhr havzasının 10 ana fabrikasını dolaştık. Gezinti iki otobüsle yapıldı. 3 profesör, birkaç asistan, ve 60 kadar da talebe iştirak etti. Her gün otobüs ile sabah saat 7’de yola çıkmak suretiyle cem’an 4 saat kadar otobüsle Ruhr sahasında yol aldık.

Ayrıca sabahları bir fabrikada 4 saat, öğleden sonraları ise diğer birer fabrikada 4’er saat gezmek suretiyle beş günde cem’an Ruhr sahasında otobüsle 600 km kadar yol ve sadece fabrikaların tezgâhları arasında imalatı tetkik ede ede 30 km kadar yol kat ettik. Ancak böyle bir seyahatten sonra insan bir sanayi memleketi ne demektir, bir sanayi havzası ne demektir, anlıyor. Akşamüzerleri dolaşırken ufuklarda böyle çelik ve demir fabrikalarının kızıllıklarının ardı arkası gelmiyor. Bu vesile ile meşhur Krupp, Demag, Wagner, Friedrich Wilhelms Hütte, Böhler, Eisenwerk-Mannheim, Bauer-Schaurte, Siemens-Schuckert ve Ford fabrikalarını gezdik. Ayrıca yine bu vesile ile Köln, Düsseldorf, Dortmund, Mainz, Essen, Duisburg ve Mülheim gibi büyük sanayi şehirlerini görmüş olduk. Bunların arasında gayet enteresan bir fabrika Wagner fabrikasıydı. Zira bu fabrika eskiden harp esnasında ağır tankların imalatı için çalışıyormuş. Harpten sonra İngilizler bütün makinalarını söküp götürmüşler. Ve mütareke hükümlerine göre çalışması yasak edilmiş. Böyleyken fabrika başka bir isim altında işe başlamış. Hiçbir banka kredi açmazken çok ufak bir parayla hariçten birkaç küçük tezgâh alarak 1950 Mart’ında enkazı temizlemeye başlayarak işe başlamışlar. Şu aradaki 1,5 – 2 sene içerisinde fabrika bugün tekrar dünyanın en büyük tezgâhlarını yapıyor. Torna, freze tezgâhları… Fabrika halen kuruluş aşamasında. Öyle ki her makine kendi cinsinden daha büyük bir makineyi imal ediyor. Böylece insan gözleriyle görüyor ki bir fabrika kendi kendini nasıl kuruyor. Bazı yerlerde henüz damları bile yok. Tahta bir çatı çekmiş, altında da dünyanın en mükemmel tezgâhını yapıyor. Bu tezgâhlar öyle ki 20-30 metre uzunluğundaki makine elemanlarını işleyebilecek kabiliyette öyle dev makinalar. Parasız pulsuz bu fabrikayı nasıl kurduklarına fabrika sahipleri kendileri de hayret ediyorlar. Onun için fabrikanın inkişafını aylık fotoğraflarla tespit ediyorlar. Bunlardan bir kısmını fabrikasının misafir kabul salonuna koymuşlar. Yalnız görünüyor ki fabrikanın gayet enerjik bir mühendis kadrosu var.

Meşhur Krupp fabrikaları, mütareke hükümlerince çalışması yasak olduğu için belini doğrultamamış. 20-25 makine gibi dev makine halinden sadece ikisi çalışıyor. O da lokomotif yapıyor. Öbürleri harabe halinde. Krupp fabrikaları başlı başına bir şehir büyüklüğünde.

Wagner fabrikasını görünce insan inanamıyor ki; parasız pulsuz 1,5 – 2 senede dünyanın en büyük fabrikaları nasıl kurulur. Bütün bu havzayı görünce de insan inanıyor ki bizim memleket oradayken onun bunun söylediği gibi, bu sahada Avrupa memleketlerinden bahusus Almanya’dan öyle 10 sene 20 sene değil en aşağı birkaç bin sene geride (bulunuyor. Bu durum insanın kanına dokunuyor ve tabi çalışma azmimizi kamçılıyor!..) Zira burada adım başına bir fabrika. Bir defa koca koca nehirler eski tabii yatağından akmıyorlar. O birazını almış, öbürü birazını almış. Aman suyundan bir damla kaybolmasın diye birçok yerlerde nehre betonlu metonlu hususi yataklar yapmışlar. Onların üzerinden akıtıyorlar. Adeta ‘Allah’ın verdiği nehir nimetini, avuç üzerinde, el üzerinde tutmak suretiyle nimete şükür diye buna denir’ diyesim geliyor.

Muhterem Efendim, bu sefer de yine oldukça uzun bir mektupla kıymetli vakitlerinizi işgal ettiğimden dolayı affınızı dilerim.

Bu mektubum münasebetiyle geçirmiş olduğumuz Receb-i Şerif ayınızı ve Regaib kandilinizi ve son olarak da Miraç gecelerinizi tebrik ederim. Cenab-ı Hak Kendi yolundan ayırmadan daha nicelerine afiyetle erişmek nasip buyursun. İnşaallah.

Muhterem Efendim, mektubuma müsaadenizle burada nihayet verirken önce zat-ı âlinizin mübarek ellerinden tekrar tekrar öper, gerek size gerekse diğer cümle ihvana çok çok selamlar eder, dualarınızı beklerim.

Esselamualeyküm ve rahmetullahi ve berakatuh.

(Cevdet, inşaallah Ramazan’ın son günlerinde oradaki işlerini bitirip gelecek. Selamı var.)[1]