ADİL OLMAYANLARIN, ÇARPITILMIŞ TARİH YORUMLARI!

Atatürk’ü doğru tanımak için, iz’an ve insaf terazisinde tartmak; yaşadığı şartların imkân ve ihtiyaçlarını hesaba katarak bunların nispetinde yorumlamak lazımdır. İman, akıl, ahlâk ve vicdan aynı hakikatin farklı yansımalarıdır. Genellikle zekâ ile akıl aynı sanılsa da gerçekte ayrı ve farklı kavramlardır ve akıl daha üstün bir olgu konumundadır. Zekânın öğrenip ezberleme ve nakletme yeteneği, aklın ise denetleme ve değerlendirme özelliği öne çıkmaktadır. Bu nedenle zekâ belli ölçülerde herkeste vardır; akıl ise inanç ve ideal sahibi olgun kimselerde bulunmaktadır.

Çünkü akıl; doğruyu ve yanlışı anlama, iyiyi kötüden ayırma, haklı ve hayırlı olanla bâtıl ve zararlı olanı fark edip ona göre tavır alma ve taraf olma özelliği taşımaktadır. Zihin; sadece olanı, bir konuda yazılan ve konuşulanları söyler, diğeri çıkarımlarla olabilecekleri de öngören bir yaklaşımdır.

Zekâ; hızlı hesaplar ve hazır çözümler üretmeyi kolaylaştırır. Akıl ise o çözümlerin hangisinin doğru, ahlâki ve hikmetli olduğunu araştırıp karar alır. Yani zekâ; hızlı düşünme, öğrenme, analiz etme ve problemleri çözme kapasitesi sayılır. Akıl ise; zekânın ürettiğini yönlendiren, süzen ve sonuçlarını değerlendiren kılavuz konumundadır. Sadece bilgiyle değil, vicdanla, deneyimle, sorumluluk duygusuyla birlikte çalışır.

İşte Atatürk gibi, şanlı Kurtuluş Savaşı’mızı başlatmış ve Türkiye Cumhuriyetimizi kurgulamış şahsiyetlerin, öyle sadece hissiyat ve heyecanlarla değil, tarihi hakikatler ve tabii etiketlerle yorumlanması lazımdır.

Birçok TV’de canlı yayınlanan 25 Nisan 2025 tarihli Anayasa Mahkemesi Başkanının konuşma sırasında ve Sn. Erdoğan’ın karşısında hatırlattıkları:

“Sayın Cumhurbaşkanım,

Adalet; bir şeyi yerli yerince yapmak, her şeyi en uygun şekilde yerine koymak, herkese hakkı olanı vermektir. (Adalet) İnsan ruhunun manevi direği, toplumsal düzenin temel taşıdır. Adalet; insanlık tarihi boyunca hem İlahi kaynaklarda, hem de beşeri sistemlerde kutsal bir hedef olarak yer almıştır. Toplumun huzuru, iç barışı, refahı ve güvenliği için adalet vazgeçilmez bir unsur konumundadır.

Adaletli toplumlarda huzur ön plana çıkar ve insanların birbirlerine olan güveni artar. Dolayısıyla toplumun düzeni ile bireylerin haklarının korunmasında en önemli etken adalet kavramıdır.

Kutadgu Bilig isimli eserinde Yusuf Has Hacib; “ülkeyi korumak için güçlü bir ordu, güçlü bir ordu için zengin bir halk, zengin bir halk için ise adalet gerektiğini” vurgulamıştır. Buna göre her türlü gelişme, büyüme ve güç sahibi olabilme ancak adalet vasıtasıyla mümkün olacaktır. Zira adalet, hayatın üzerinde yürüdüğü temeldir. Devletin ve toplumun varlığını devam ettirmesinin ve gelişmesinin temel şartıdır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Önder Atatürk’e göre de “Bağımsızlık, gelecek ve özgürlük; her şey ancak adaletle var olabilir.” Onun adalet anlayışı, hukuk sistemimizin ve toplumumuzun adalet arayışının da esasını oluşturmuştur.

Sayın Cumhurbaşkanım,

Önceki konuşmalarımda değinmiş olmakla birlikte, önemine binaen bazı hususlara bir kez daha dikkat çekmek istiyorum.

Dünyanın her yerinde ve her toplumda, o topluma ilişkin anayasal kimliği, ya da ortak toplumsal kimliği oluşturan ilke ve değerlerin en önemli güvencesi, bağımsız ve tarafsız bir yargının varlığıdır. Bağımsız ve tarafsız bir yargının varlığı da ancak, bu faaliyeti yürütecek olan bağımsız ve tarafsız hâkimlerin varlığıyla (vicdanları dışında her türlü baskı ve kaygıdan uzak olmalarıyla) mümkündür.

Hakkın ayakta tutulması ve adaletin sağlanması bakımından en önemli sorumluluk, yargısal faaliyetlerin baş aktörleri olan hâkim ve savcılara aittir. Dolayısıyla tüm hâkim ve savcılar, iç dünyalarındaki öznel duygu ve düşünceleri de dahil olmak üzere, herhangi bir dışsal etki altında kalmadan, çekinmeden, endişe duymadan, tarafsız bir tutumla pozitif hukuk düzeninin öngördüğü çerçeve içinde özgürce karar verebilmelidirler!..

Aklı ve bilimi daima başat bir konumda tutmalıdırlar. Pozitif hukuka göre (yargıç ve savcıların) çok yakınlarının işlerine bakamadıklarını biliyorum; ancak genel prensibi vurgulamak bakımından ifade etmek istiyorum ki; (Hüküm verenler) ana babaları, kardeşleri, diğer yakın akrabaları veya arkadaşları aleyhine (de olsa), ya da sevmedikleri, (hatta) düşman olarak gördükleri kişiler lehine de olsa her daim adaleti ayakta tutmalıdırlar.

(Hâkimler ve hükümetler) Hiçbir zaman hakkı, kendi keyfi arzularına uydurmaya kalkışmamalıdırlar. Herkesi daima hakka çağırmalı ve hakla hükmetmelidirler.

Hak’tan uzak yaşayanın, haksızlıktan yakayı kurtaramayacağını unutmamalıdırlar. Dolayısıyla bir topluluğa olan kinleri ve hırsları onları adaletsizliğe sevk etmemelidir. Her daim, her yerde adaletin timsali olmalıdırlar. Hiçbir neden (ve hiçbir etken), hâkim ve savcıları hakkı ayakta tutmaktan alıkoymamalı; adaletsiz davranmaya yöneltmemelidir.

Kanaatimizce, adaletle hükmedilmeyen yerlerde kargaşa çıkar, düzen ortadan kalkar ve herkes kendini haklı görmeye başlar. (Yani adalet terazisi şaşar.) Bu yüzden kargaşa çıkmaması için, adalet terazisi daima hak ve haklıyı gözeterek kullanılmalı ve daima adaletle hükmedilmelidir.

Bununla birlikte, haksız olduğu halde haklıymış gibi kavga çıkaranlara, hukuku kendi çıkarları doğrultusunda kullanmaya kalkışanlara, hakkı olanı değil kendinden yana olanı adalet sananlara da hiçbir zaman, hiçbir koşulda prim verilmemelidir. Daima hakka uyulmalı, hak ayakta tutulmalıdır.

“Yapılan iyilik veya kötülüğün hardal tanesi ağırlığında bile olsa, bir kayanın içinde saklı da olsa, yahut göklerin veya yerin herhangi bir noktasında (gizli) bile bulunsa; bir gün mutlaka karşımıza çıkacağı ve bizden bunun hesabının sorulacağı unutulmamalıdır!..”

Bu bağlamda kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’in; “kimseyi en küçük bir haksızlığa uğratmayacak, hardal tanesi ağırlığında iyi ya da kötü, basit bir şey bile olsa yapılanları dosdoğru tartacak olan hassas terazilerin bir gün mutlaka kurulacağını, bugün her şeyi ve herkesi sorguya çekerek adalet dağıtmaya çalışan ve geçici olan bizlere de sıranın geleceğini, bizlerin de bir gün mutlaka sorguya çekileceğimizi söylediğini” ve aynı veya benzer kuralların diğer kutsal kitaplarda da yer aldığını belirtmem gerektiğini düşünüyorum.

“Dolayısıyla bir gün mutlaka mizan kurulacak, bütün defterler dürülüp (ortaya konulacak ve her şeyin) hesabı bizlerden (mutlaka) sorulacaktır. Hal böyle olunca, o günler gelmeden bugünün kıymetini bilelim; uygulamada adalet ve hukuk devleti ilkesine ilişkin kazanımlarımızı titizlikle muhafaza etmeye çalışalım.” sözleri bize göre tarihi ve talihli hatırlatmalardır.

Dilipak’ın “Tarihi Gerçekleri Öğretin, Şov Yapmayın!” Çıkışı ve Tarihin Doğal Akışı

Dilipak; 23 Nisan Milli Egemenlik ve Çocuk Bayramı’na dair Z Kuşağı ve Lanzarote çocuklarına seslenmiş, seremonilerle çocukları makam koltuklarına oturtmak yerine, tarihi gerçeklerin öğretilmesi gerektiğini vurgulamıştı. Kars İslam Cumhuriyeti’nin unutulduğunu, Bandırma Vapuru’nun seyir defterinin kayıp olduğunu belirterek resmi tarihin noksanlık ve yanlışlıklarını gündeme taşımıştı. Yazar; Erzurum ve Sivas Kongrelerinin detaylarını paylaşarak, “Tarih bilinci olmadan geleceğin inşa edilemeyeceğini” hatırlatmış, Hacı Bayram’da hatim geleneği ve TBMM’de Kelime-i Tevhid bayrağı gibi sembollerin ihmal edildiğini hatırlatmış, TRT’yi 1. Meclis’in belgeselini yapmaya çağırmıştı.

İşte o yazı:

“Ben yine aynı şeyleri yazacağım. Bugünü mesela dindarlar (23 Nisan’ı) Hacı Bayram’daki o ilk günkü programlarla, birtakım Seymenler de neden, folklorik anlamda bir şenlik olsun diye Zeybek oynayarak kutlamaz ki? Neden çocuklarımıza, 1 Mayıs 1919’dan başlayıp Ekim 1920 sonuna kadar olan günlerin kronolojisini yayınlamayız. Bunun belgeselini yapmayız. (Sahi Ankara’da Zeybek oynayan kaldı mı, profesyonel gruplar hariç. Zeybek halkın oynadığı değil, seyirlik profesyonel bir folklor gösterisi haline geldi. Piyasaya “Angara havası” hâkim, düğünlerde, piknikte..!?)

Mesela neden Hacı Bayram’da hatimler yapılıp, Milletvekilleri topluca TBMM’ye gelmezler?

Mesela bugünkü TBMM’nin kapısına, o gün olduğu gibi o günkü, Gazi Meclis’in kapısında asılı olan Kelime-i Tevhid bayrağı ve Ay Yıldızlı Bayrak niye asılmaz?  Ve en genç Milletvekili, o zamanki Meclis’te kürsünün arkasında asılı duran “Ve emruhum şûra beynehüm” “Onlar (samimi Müslümanlar, Devlet, Millet ve Hükümet) işlerinde meşveret ederler (ülkeyi danışma ve dayanışma sonucu alınan ortak kararla yönetirler.” (Şûrâ Suresi: 38) yazılı ayeti elinde tutmaz.

Bugün Batılı ülkelerinin çoğunun bayrağında Haç var. Ve Meclislerinin açılışında kilise meclisi takdis eder. Ve bugün hâlâ birçok ülkede komisyon toplantılarının hemen öncesinde, milli kiliseden bir papaz gelir, İncil’den ayetler okuyarak dua eder. Eğer gerçekten çocuklara değer veriyorsanız, onları seremoniel olarak makam koltuklarına oturtarak şov yapmaktan vazgeçin ve o çocuklara tarihlerine ilişkin gerçekleri öğretin.

TRT neden 1. Meclis’in açılışının belgeselini yapmazdı?

Sahi, niye kimse Kars İslam Cumhuriyetinden söz etmez. Anadolu topraklarında kurulan ilk Cumhuriyetten söz etmiyor. Yahu, Karslılara sorsan o günü hatırlamaz hale geldiler. Malakanları bir kısım Karslı dışında kimse de bilmez. Onların hikâyesini anlatan da yok, basında, edebiyatımızda, sinemada… (18 Ocak 1919 tarihinde Dr. Esat Oktay Bey tarafından Kars’ta 131 temsilcinin katılımını ve ortak kararı ile kurulan Kars Milli İslam Şûrası’nın isminde, “Güney Batı Kafkasya Milli Geçici Hükümeti” şeklinde değişiklik yapılmıştır. Daha önce 29 Ekim 1918’de kurulan Ahıska Geçici Hükümeti, 3 Kasım 1918’de kurulan Iğdır merkezli Aras Türk Hükümeti ve 5 Kasım 1918’de Piroğlu Fahrettin Beylerce kurulan Kars İslam Şûrası Hükümetleri 18 Ocak 1919’da tek çatı altında toplanmış ve Kars ve civarının Ruslar ve Ermenistan tarafından işgaline ve ilhakına bir çare olarak tasarlanmıştır. Bölgede bulunan İngilizler önce bu oluşumun önünü açmışlar, ama daha sonra 19 Nisan 1919’da Kars’ı işgal edip bu Milli Türk Hükümetini dağıtmışlardır. Ancak 1920 sonbaharında Kars, Kâzım Karabekir tarafından geri alınmıştır. Mustafa Kemal Atatürk’ün Kars İslam Hükümetinin kuruluş safhasından, demokratik ve Milli Katılım Şûrasından, İlmi ve İslami esaslarından ilham aldığı ve Türkiye Cumhuriyeti’ni kurarken bunlardan yararlandığı anlaşılmaktadır. N.G.)

Bu “Muvavvakte İslam Devleti”nin Politik olarak “Sosyal Demokrat” bir çizgisi vardı. Katılımcı, çoğulcu, şeffaf, insan haklarına saygılı, konfederatif, anayasası olan, Başkanlıkla yönetilen, 18 yaşındaki kadın ve erkeklerin oy kullanarak seçtikleri bir Meclisleri, Bakanları, parası, pulu, ordusu olan bir devletten söz ediyorum. Neden kimse bunlardan söz etmez, belgeseli yapılmaz?

Mustafa Kemal Samsun’a çıkmadan 1 ay önce bu devlet, İngilizler tarafından yıkıldı. Bakanlar Kurulu Üyeleri önce Batum’a, oradan Malta’ya sürüldü…

Mustafa Kemal Samsun’a geldiğinde, bu devleti yıkan İngiliz işgal kuvvetlerinin komutanları da Samsun’daydılar. (Kars İslam Cumhuriyeti’nin önce, Ruslara karşı dirensin diye kuruluşunu kolaylaştıran, sonra yıkıp Kars’ı işgal altına alan malûm ve mel’un İngiliz Komutanlar, Mustafa Kemal’i takip altına almışlardı. Sultan Vahdettin’le özel irtibatlı olarak, bir Anadolu kalkışmasını hazırlamalarından kuşku duyuyorlardı. Bu nedenle Mustafa Kemal ile Vahdettin’in irtibatı gizli tutulmakta ve İngilizler atlatılıp oyalanmaya çalışılmaktaydı. Mustafa Kemal’in kuracağı Türkiye Cumhuriyeti’nde, İngilizlerin bölgedeki bazı çıkarlarına uygun davranacağı yönünde, onları avutmaya, zaman ve imkân kazanmaya ve şanlı Kurtuluş Savaşı’nı daha az zaiyatla başarmaya yönelik taktikler uygulamış ve başarılı olmuşlardı. N.G.)

19 Mayıs’ı bayram yapmak aklınıza geliyor da, sahi Bandırma Vapurunu kim niçin yok etti? Bunu (niye) sormuyorsunuz? Bire zalimler, bari geminin seyir defterini verin. Kim, niçin çaldı o defteri, niye gizliyor? Sıkıntınızı biliyorum ama delilleri karartıyorsunuz tabi. (Çok aradım ama, bu konuda bana ne Deniz Kuvvetleri, ne Denizcilik Müzesi, ne Sayıştay, ne Seyri Sefain Dairesi, ne partiler, ne Denizcilik Odası kimse yardımcı olmadı! NOT: İsmail Kahraman Refah-Yol Kültür Bakanı iken, bu projeyi ona götürdüm. Hemen onay verdi. Ancak ardından 28 Şubat oldu ve Mesut Yılmaz koalisyonundaki yeni gelen DSP’li Kültür Bakanı İstemihan Talay’ın ilk işi, bu sözleşmeyi iptal etmek oldu.)

Koskoca bir Cumhuriyeti yok sayıyorsunuz da, Mustafa Kemal’in, Erzurum ve Sivas’ta bir okulun bir sınıfında topladığı yerel halktan insanlarla toplantılar yaptığı olayı “Sivas ve Erzurum Kongresi” diye anlata anlata bitiremiyorsunuz!.. (En çaresiz ve ümitsiz bir süreçte Atatürk’ün hem de pek az katılımcıyla yaptığı ve Şanlı Kurtuluş Savaşı’mızın temellerini attığı SİVAS ve ERZURUM KONGRELERİNİ basite alan yazarın bu yamuk yaklaşımı fasit bir kafa yapısını yansıtmaktaydı. Çünkü Sivas ve Erzurum Kongreleri hem KARS’ın hem de bütün Anadolu ve Trakya topraklarının kurtuluşuna vesile olacaktı. N.G.)

Erzurum Kongresi 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında oldu (ve 15 gün sürdü). Davet edilen kişi sayısı: 62 kişi, katılan 56 kişi

Sivas Kongresi; “Sivas Lisesi” binasında, 4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında oldu (ve 8 gün sürdü). Davet edilen kişi sayısı: 60 kişi, katılan ise 38 kişiydi.

Bu kişiler “Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri” ile yerel halkın itibar ettiği şehrin ileri gelenleri, eşrafı ve hoca ve münevverlerinden oluşuyordu. Zaten 1. Meclisin kapısındaki fotoğrafta Kelime-i Tevhid sancağı ve ay yıldızlı bayrağın önünde bu “sakallılar, sarıklılar ve kalpaklılar” vardı ve bir tek “Şapkalı” yoktu! (Bu şekilcilik ve kof taklitçilik takıntısı bu İslamcı istismarcıların bir türlü kurtulamadıkları ucuz kahramanlıkları ve uyuz saplantılarıydı. N.G.)

Toplantının gayesi “Doğu Anadolu’nun müdafaası, milli birliğin sağlanması, işgallere karşı ortak tavır belirlenmesi” değil mi idi? Bu toplantıların yapıldığı şehirler, Kars İslam Cumhuriyeti’nin sınırları içindeydi. Bu hükümetle irtibatlı kişiler, hükümetin yıkılmasından sonra gizlenmişlerdi. Bu iki toplantıda da Kars İslam Cumhuriyeti’nden hiç söz edilmemesi ilginç değil mi?

Alınan kararlar şunlardı: Misak-ı Milli sınırları içinde ülke bir bütündür, bölünemezdi… Her türlü işgale ve müdahaleye karşı direnilecekti. Hilafeti ve Osmanlı Hükûmetini kurtarmak gayesi güdülecek, hükümet acze düşerse geçici (muvakkat) bir hükümet teşkil edilecekti… Manda ve himaye asla kabul edilmeyecekti. Müdafaa-i Hukuk ve Kuvay-ı Milliye (Milli Direniş Güçleri) gözetilecek, düzenli ordu kurulana kadar bunlar görevlerini yürütecekti… Azınlıklar konusunda dışarıdan dayatılan şartlar kesinlikle kabul edilmeyecekti. Meclis-i Mebusan derhal toplanacaktı ve icra denetlenecekti…

Erzurum’daki toplantıya katılanlar; Mustafa Kemal (Yaş 38, Asker / Kurmay Albay). Rauf (Orbay) Bey (39, Asker / Denizci / Politikacı), Kâzım Karabekir (37, Asker / 15. Kolordu Komutanı), Raif Hoca Müderris, Cevat Dursunoğlu (38, Avukat), Bekir Sami Kunduh (50, Eski Mutasarrıf), Trabzonlu Hoca Raif Efendi (56, Dini Âlim). Katılanlardan sadece 7 kişinin adı yaygın biliniyordu. Delegelerin çoğu asker, din adamı, öğretmen, Tüccar ve eşraftandı.

Sivas’taki toplantıya katılanlarla profilleri aynıydı; Erzurum Mutabakatına ek olarak bütün Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri birleştirilerek Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulacaktı, Temsil Heyeti tüm ülkeyi temsil eden Milli bir yapılanmaydı. İrade-i Milliye Gazetesi’nin yayınlanması kararlaştırılmıştı. Toplantıya Mustafa Kemal ve Rauf Orbay Erzurum’dan birlikte gelip katılmışlardı. Aslında Rauf Orbay bu toplantılarda İstanbul Hükümeti’ni temsil ediyordu. Yani bu toplantılar, Mustafa Kemal’in bağımsız iradesi ile yapılan toplantılar değildi, (Sultan Vahdettin’le irtibatlıydı.) Toplantıda adı bilinen diğer katılımcılar ise şunlardı: Bekir Sami Kunduh (50) Eski Mutasarrıf (Aslen Kafkasyalıdır ama İstanbul’da uzun süre görev yapmış bir diplomattır, Erzurum’dan geldi), Halide Edip Adıvar (35) (dolaylı katılım), Yazar; Hakkı Behiç Bey, Gazeteci; Mazhar Müfit (Kansu) (39), Vali Yardımcısı; Servet Bey (Hukukçu, Sivas Kongresi’ne katılanlardan). Adı bilinen toplam katılımcı sayısı 3+4=7 kişi kadardı.

Heyet-i Temsiliye olarak Ankara’ya gelen heyet 15 kişiden oluşuyordu. Bunlar da doğrudan Heyet-i Temsiliye üyeleri değil, Mustafa Kemal’in çevresindeki kurmay kadrosu, koruma birliği ve sekreterlik gibi görevlerde bulunanlarla birlikte toplam sayıdır. Asıl Heyet-i Temsiliye üyeleri 8–9 kişi civarındaydı. Ama Ankara’ya girişte bu sayı 30-40’ı bulacaktı. Ankara’da törenle karşılanan Heyet-i Temsiliye üyeleri arasında öne çıkan isimler şunlardı:

Mustafa Kemal, Rauf Orbay (Toplantılara İstanbul Hükümetini temsilen katılmaktaydı. Bahriye eski nazırı); Mazhar Müfit Kansu (Vak’anüvis/Toplantıların kâtibi); Bekir Sami Kunduh (Eski Vali, diplomat); Hakkı Behiç (Bayiç) (Sivas Kongresi delegesi); Dr. Refik Saydam (Sağlık alanında uzman, ileride Başbakan olacaktır); Ruşen Eşref Ünaydın (Gazeteci); Cevat Abbas Gürer (Mustafa Kemal’in yaveri); Şükrü Kaya (Daha sonra İçişleri Bakanı oldu); Raif Dinç (Heyette sekreter yardımcısı), Salih Bozok (Mustafa Kemal’in koruması). Bu 11 kişi de aslında İstanbullu ve Ankaralı idi. Ve önemli bir kısmı da bu toplantıların tabii delegesi de değildi.

Tarih, övgü ya da sövgü kitabı değildir. Tarihten ders alınır. Tarihini bilmeyen topluluklar sağlıklı bir gelecek inşa edemezler. Önemli olan kökü mazide olan âti olabilmek, iki günün birbirine eş olmadan ilerleyebilmek, adil şahitler ve dürüst haberciler gibi hareket etmek, tarihi, bir toplumun ortak hafızası ve tecrübeler birikimi olarak doğru okuyabilmektir.

Moiz Kohen’in, Lazaro Franco’ların, Şimon Zwi’lerin hayallerinde şekillenen “Kemalizm” ile geçmişi anlamak, geleceği inşa etmek mümkün değil. Toplumun inanç, dil, gelenek, kavram ve kurumlarını, medeniyetinin ahlâki değerlerini yok sayarak bir yere varmak mümkün değildi. Bugün geldiğimiz yer bu durumun en büyük ispatıdır.”[1]